پاپ به زبان تبری

اساره با صدای رضا تیموری (صالح ) و تنظیم الیاس جوادیان اجرا شده و شامل هشت قطعه موسیقی شنیدنی و خاطره انگیز مازندرانی می باشد : " اساره - مازرون - بیقرار - فراق - غریب آواز - خسته تن - ننا جان - انتظار "لینک دانلود
این اثر هر چند نواقصی دارد، اما در نوع خود بی نظیر است. چون سعی شده به نیازها و علائق نسل جوان توجه شود تا موسیقی مازندران از بن بست کنونی به در آید.

لَله وا

یکی از تأثیر گذارترین آلات موسیقی و اصیل ترین ساز مازندران به شمار می رود . که در دو واژه ( لَله ) ( laleh ) که در مازندران نام گیاهی است . کلمه وا ( wa ) به معنی باد است . یعنی سازی که با باد دمیده می شود . لَله وا ونی دارای هفت بند و 6 گره می باشند که در بند چهارم یک سوراخ در روی نی و یک سوراخ در پشت ساز که محل انگشت شصت می باشد . تفاوت اساسی لَله وا با نی در اینست که به سرنی موسیقی سنتی از داخل تراشیده می شود . نازک می گردد ولی سر لَله وا از بیرون و به صورت مایل بطرف جای لب قوس می دهد طوری که کامل روی لب بنشیند و هر اندازه سر لَله وا از نظر قطر کلفت تر باشد  سطح اتحاد لب بر ساز بیشتر خواهد شد و نوازنده راحتتر ساز می نوازد .
فرق دیگر اینست که لَله وا را با لب می نوازند و طریقه دمیدن در آن بصورت نفس برگردان        می باشد . یعنی نوازنده باید تمام قطعات را با یک نفس بنوازد بدین صورت که نوازنده هنگام دمیدن ، مقدرای هوا را از راه بینی وارد شش ها کرده و در حالی که هوای داخل شش در حال تمام شدن است . شش ها را منقبض می کند تا از هوای باقیمانده استفاه و خیلی سریع از طریق بینی با یک یا دو نفس مجدداً شش ها را پر از هوا می نماید .
البته اینکار در اثر ممارست عادی می شود بطوریکه شنونده تغییری در صدا احساس نمی کند . اما نی را با دندان می نوازند و نیاز به نفس برگردان نیست .
فرق دیگر اینست که نی و لَله وا در کوک با هم تفاوت دارند . اگر طول لَله وا و نی و قطر آنها مساوی باشد نیم پرده دارای اختلاف کوک هستند . یعنی اگر نی صدای دو do بدهد حال همین نی را اگر با لب و مثل لَله وا بنوازید صدای سی یا کمتر از دو می دهد و صدا بم تر می شود .
به عبارت دیگر اگر بخواهیم از نی ولَله وا با هم در یک ارکستر استفاده کنیم باید لَله وای کوتاهتری انتخاب نمائیم زیرا نی چون داخل دهان قرار می گیرد طولش کمتر می شود . ولی لَله وا با لب نواخته می شود و طول ثابتی دارد .پست صدا دهی نی و لَله وا بالاتر از دو اکتا واست .
بعضی از صداها در نی و لَله وا مشترک است . مثل سل و لا در صدای اوج ( og ) که در صدای غیث ( gIs ) هم مشترک است . یا نت های ( دو – ر – می ) در صدای غیث که در صدای ذیل (Zel ) یا غیث مشترک است .
در هنگام نواختن لَله وا صدای اضافه ای در بازدم با صدای اصلی ساز در هم آمیخته می شود که در نوع خود کم نظیر است به این صدا جر گویند که به دلخواه نواخته می شود .
بطور معمول بلند ترین لَله وا مورد استفاده تقریباً Cm 70 سانتیمتر طول دارد که دست بسته آن صدای سل زیر حامل می دهد .
به اولین صدای نی یا لَله وا بم bam گویند که یک اکتاو بالاتر از صدای بم را صدای اوج ( og ) می گویند .

چند ترانه بی کلام

دو آهنگ بی کلام مازندرانی که با عود نواخته شده اند:

1. دَر اِنه جان

لینک دانلود

2. عزیز جون

لینک دانلود 1

لینک دانلود 2 ( با ستار نواخته شده / با تشکر از صابر)

3.آهنگی که استاد جلال ذوالفنون بر اساس ملودی های مازندرانی ساخته است با ستار نواخته:

لینک دانلود

این هم شعر دَر اِنه جان تقدیم به شما:

                                       دَر اِنه جان

غـریــبــی دَکــتــمـه شـهـر کــنــاره          بــَـزونـه خــَـلـیـلـی مـه هـر د ِ پـا ره

الـهـی بــِـشکــِـنـه چـوی خــَـلـیـلی          هــمـه در وطـن و مــِـن در غـریــبـی

                            دَر اِنه جان، دَر اِنه جان، دَر اِنه جان

                           خــِـدا خــِـدا مـــه جـــان یـــار دَر اِنه

تـه وسـه بــَـهیـمـه بـیـمار و دلتـنـگ          تـه وسه بــَـهـیـمه کــَـهـربـایـی رنـگ

ته مه شیرین و مـِـن فرهاد کوه کن          عشق شیرین زَمبه فولاد زَمبه سنگ

                            دَر اِنه جان، دَر اِنه جان، دَر اِنه جان

                           خــِـدا خــِـدا مـــه جـــان یـــار دَر اِنه

اشعاری تبری

باجی‌خاله علی شیریندوست- ساری

صواحی که بونه، آسوک و لرزون

باجی‌خاله سره جم انه بیرون

چشّه دس کشنه تار و سیاهه

دیروز افتاب بی‌یه امروز میاهه

ونه سر غمزه و دسمال به گردن

جلیقه‌ی پیله وه دارنه درزن

کلش کنده، ونه سینه خرابه

نتونده بخسه، وه ره عذابه

سیو شوی میون تک‌تک کلش

اتّا مرغنه هسّه ونه خرش

احمدی دسته‌گاری داشته پارسال

وه پیش‌پیش شی‌یه وُ باجی به دنبال

کُنه رویی، کُنه لوه، کُنه مس

همه گاریِ تن شریک ‌جه دَوس

نوشابه شیشه و ساندیسِ کارتن

خرینه دیکونا جه مفت و ارزون

وشون گاری که پر بیّه نم‌نم

شی‌نه جوکّی‌مله پیش محرّم

احمدی چونه زنده باجی نیشته

کلش کنده که بَی ته اَتی ویشته

هوا تاریکِ شوئه، بی‌صدائه

باجی دسته‌گاری ره توک هدائه

ونه چش اسری‌یه، برمه نکنده

باجی دنیا ره بدجور خنده زنده.

قطار فرشاد احمدی- پریم

مسافر ته بوئی قطار کشمبه

بلندِ پلِ سر هوار کشمبه

سرخِ گلّه گمبه بئه ته راه‌سر

نارنج دارِ تن بهار کشمبه

افتابّه گمبه: «بنمه شه دیمّه!»

بچائه وا ره میدون دار کشمبه

لگن زمبه دپیچه مازرونّه

کویرِ سینه ره تلار کشمبه

تش دمبه انتظاری ره بسوزه

ته ره من شه دلِ کنار کشمبه

مسافر ته بوئی اشکنه یلدا

شو ره رسوا کمبه بازار کشمبه.