چندی از اشعار روجا

گرچه اکثر ایرانیان نیما را شاعری پارسی‌گو می‌شناسند، ولی وی اشعاربسیاری به زبان مادریش مازندرانی گفته‌است که چندان مشهور نمی‌باشند و اکثر قریب به اتفاق از آن بی‌اطلاع‌اند.

اِسپيدِ دِو گني كي وِي تي جَد وُ
 پارين دِكاشتِ فِك گُني وِ قَد وُ
هـِــــــزارِ وِي اَتّا نَوِ نَه سَد وُ 
وِي زَرتُـشِ گَپِ وِ بوتُ سَد وُ

Espied dev goni ki ve ti jad vu
Pārin dekašte fek goni ve qad vu
Hezāre ve at-tā nave na sad vu
Ve zartoše gape ve buto sad vu

مي گويي كه ديو سپيد جد تو بود.
مي گويي كه قد او به بلندي درخت بيد يكساله بود.
هزار (تا) بود، يكي نبود، صد (تا) نبود.
اين حرف زرتشت است، او گفت كه صد بود.

******

ديوِ سُخن مي جا نپرس دراز 
هر چي بواِم مي سخن آغاز
اَنّـي گُمِ كــو تو گُني هـــراز
اَنّـــي خوُمُّ كو پندارني آواز

Dive soxan mi jā napors derāzo
Har či bu-em mi soxane āqāzo
An-ni gomo ku tu goni harāzo
An-ni xum-mo ku pendārni āvāzo

در باره ي ديو از من مپرس، كه سخني طولاني است.
هر چه بگويم، باز اول سخنم است.
آنقدر مي گويم كه تو مي گويي مانند رودِ هراز، طولاني است.
آنقدر مي خوانم كه تو مي پنداري آواز است.

******

مازِرونِ ديو اَتّا گَتِ نوُم هَسُّ 
رستم به حيله ديـوِ دَسِّ دَوِسُّ
ديــــوِ خوندون آفِتاب پَرَسُّ
زرتش به كينه بد به وي دَوِسُّ

Māzerune div at-tā gate num has-so
Rostem be hile dive das-se daves-so
Dive xun-dun āfetāb paras-so
Zartoš be kine bad be ve daves-so

ديو مازندران، نامداري بزرگ است.
رستم به حيله دستِ ديو را بست.
خاندان ديو، آفتاب را مي پرستند.
زرتشت به كينه به آنان نسبت بد داد.

******

روجا اَتّا بَسوُتِ خانِموُنِ
اوندَم كو وَشنُ وِ روُجِ نِشونِ
اَيار نَيار اَرِ مِ دِلِ خــوُنِ 
 شــوُيِ ميوُن مِ راهِ رهـنِمونِ

Rujā at-tā basute xānemune
Oun-dam ku vašno ve ruje nešune
Ayār nayār are me dele xune
Šu-ye mi-yun me rāhe rahnemune

ستاره ي روجا، يكي خانمان سوخته است.
هنگامي كه روشن است، نشانه ي روز است.
آشكار و نهان، آري خونِ دلم است.
در دل شب، راهنماي راه من است.

******

 

روجـا بيمو تَلا ويشـار بَوِي يُ 
روشَن دُني يِ چِش تار بَوِي يُ
نيما شِ اسبِ سَر سوار بَوِي يُ
دُني يِ نيك و بـــدِ يار بَوِي يُ

Rujā bimu talā višār bavi-yo
Rušan duni-ye češ tār bavi-yo
Nimā še asbe sar sevār bavi-yo
Doni-ye niko bade yār bavi-yo

ستاره روجا آمد و خروس بيدار شد.
چشم دنياي تاريك، روشن شد.
نيما بر اسب خود، سوار شد.
يار و همدم، نيك و بد دنيا شد.

******

 

تَلا خوُنُّ، تَلا خوُنُّ شو بوردُ
ويشار واشين، ويشارونِ خوُ بوردُ
كـَلا بِشكِسُّ وُنِ تيلِ اوُ بوردُ
تَلا خوُنُّ گُنِ پي رِسين شـــوُ بوردُ

Talā xun-no , talā xun-no šu burdo
Višār vāšin , višārune xu burdo
Kalā beškes-so vone tile ou burdo
Jalā xun-no gone piresin šu burdo

خروس مي خواند، خروس مي خواند كه شب به پايان رسيد.
بيدار شويد، خواب بيداران تمام شده است.
كوزه شكست و آبِ گل آلودش رفت.
خروس مي خواند، مي گويد: برخيزيد، شب به پايان رسيد.

******

 

بَخوُشتِ گَنِّم وِ مازِرارِ كوُرنُ
بَمِردِ تَن وِ هَسِّــــــــكا رِ كوُرنُ
خرابِ خِنِه اِسپي تَلا رِ كوُرنُ
عاشق كوُ يار نارنُ سِما رِ كوُرنُ

Baxušte gan-nem ve māzerāre kurno
Bamerde tan ve has-sekā re kurno
Xarābe xene espi talā re kurno
Āšeq ku yār nārno semā re kurno

گندم خشكيده، فرشته ي بركت را مي خواهد چه كند.
تن بي جان، استخوان را مي خواهد چه كند.
خانه ي ويران، خروس سفيد را مي خواهد چه كند.
عاشقي كه يار ندارد، رقص را مي خواهد چه كند.